W czwartek 4 lutego obchodzimy XXI Światowy Dzień Walki z Rakiem 2021 (World Cancer Day). Święto zostało ustanowione w 2000 roku podczas Światowego Szczytu Walki z Rakiem w Paryżu.
Z okazji Światowego Dnia Walki z Rakiem możemy wyrazić symbolicznie swoją solidarność z pacjentami onkologicznymi, ale również zadbać o swoje zdrowie i zwiększyć świadomość dotyczącą objawów, diagnostyki i leczenia onkologicznego. Tegoroczny Dzień Walki z Rakiem to także pretekst do dyskusji na temat polskiej onkologii, której pandemia koronawirusa postawiła nowe wyzwania na ścieżce reform i rozwoju.
Najważniejsze zasady profilaktyki raka
Do głównych czynników rakotwórczych wpływających na zwiększone ryzyko zachorowania na nowotwór złośliwy zaliczamy:
- Palenie tytoniu
- Dieta i sposób odżywiania
- Zakażenia i wirusy
- Czynnik zawodowe
- Ryzykowne zachowania seksualne, dzietność
- Nadużywanie alkoholu
- Zanieczyszczenie środowiska
JAK ZMNIEJSZYĆ RYZYKO ZACHOROWANIA NA RAKA
Palenie tytoniu jest głównym zabójcą w krajach rozwiniętych, a ryzyko zachorowania na nowotwór złośliwy płuc koreluje z liczbą wypalanych papierosów oraz trwaniem nałogu (tzw. paczkolata). Szacuje się, że z powodu palenia w Polsce umiera rocznie blisko 85 tyś. osób, a przeciętnie każdy palacz żyje 13-15 lat krócej niż osoby niepalące. Ryzyko nie zależy od sposobu inhalowania tytoniu – równie niebezpieczne w kontekście profilaktyki raka są papierosy, cygarka czy fajki. Dotychczas nie określono jeszcze precyzyjnie szkodliwości stosowanie e-papierosów i ich wpływu na ryzyko rozwoju raka płuca. Trudno przewidzieć skutki długofalowe wynikające z użytkowania elektronicznych papierosów. Najskuteczniejsza profilaktyka raka w kontekście raka płuca – nie pal!
DIETA W PROFILAKTYCE RAKA
Zalecenie dietetyczne w profilaktyce wspomnianych chorób nowotworowych obejmują ograniczenie spożywania tłuszczów (przede wszystkim tłuszczów nasyconych), ograniczenie spożywania czerwonego mięsa oraz zwiększenie ilości przyjmowanego błonnika pochodzącego ze zbóż i pełnoziarnistych produktów zbożowych, który wpływa na obniżenie ryzyka zachorowania na raka jelita grubego. Najlepiej spożywać naturalne produkty pochodzenia (GMO) zwiększała zapadalność na nowotwory. Warto dodać, iż istnieją dowody naukowe potwierdzające wpływ zbilansowanej, niskotłuszczowej diety na zmniejszenie ryzyka zgonu u chorych na raka piersi. Kobiety przestrzegające zbilansowanej, niskotłuszczowej (do 20% źródła energii) diety zawierającej codziennie porcje owoców, warzyw i ziaren miały o 21% mniejsze ryzyko zgonu z powodu raka piersi. Zysk ze zdrowego odżywiania odnotowano również wśród chorych na raka piersi, u których ryzyko zgonu z dowolnej przyczyny było niższe o 15%. Profilaktyka raka w kontekście diety – postaw na antyrakowe owoce i warzywa!
Otyłość
Według danych American Cancer Society Guidelines on Nutrition and Physical Activity for Cancer Prevention – osoby otyłe oraz z nadwagą mają zwiększone ryzyko zachorowania na niektóre typy nowotworów (raka pęcherzyka żółciowego, raka endometrium, raka jelita grubego czy raka piersi). Profilaktyka raka opiera się w tym kontekście na redukcji masy ciała u osób otyłych i z nadwagą poprzez ograniczenie ilości spożywanych tłuszczów i węglowodanów na rzecz warzyw i owoców. Szacuje się, że 300 minut umiarkowanej aktywności fizycznej i ruchu na tydzień powinno zapobiec tyciu oraz pomóc utrzymać spadek masy ciała u osób otyłych. Mechanizm obniżenia ryzyka zachorowania poprzez ruch i aktywność fizyczną wiąże się prawdopodobnie z obniżeniem w organizmie stężenia cytokin oraz innych białek związanych z zapaleniem. Zdaniem ekspertów – duża aktywność fizyczna w ciągu życia wiąże się ze zmniejszeniem zapadalności na niektóre nowotwory o blisko 25% w porównaniu z osobami mało aktywnymi.
Tekst za: zwrotnikraka.pl
KT
